آبرام پیلی، جانشین نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران، در گفتوگویی با کاملیا انتخابیفرد، سردبیر ایندیپندنت فارسی، گفت که شرایط کنونی برای مذاکره با ایران مناسب نیست و دلیل اصلی آن، افزایش تنشها ازسوی ایران، ازجمله با «پیشرویهای هستهای» و «فعالیتهای بیثباتکننده در منطقه» بوده است.
علاوهبر موضوع گفتوگوهای هستهای و مذاکرات میان ایران و ایالات متحده، سفر مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری اسلامی ایران به نیویورک، جنگ در منطقه خاورمیانه و مداخلات جمهوری اسلامی و همچنین سیاست ایالات متحده در زمینه چگونگی حمایت از مردم ایران در مقابل جمهوری اسلامی، ازجمله مهمترین مسائل مطرحشده در این گفتوگوی اختصاصی بود که روز پنجشنبه، پنجم مهرماه، در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد انجام شد.
آنچه در زیر میخوانید متن کامل گفتوگوی سردبیر ایندیپندنت فارسی با آبرام پیلی است که نسخه تصویری آن بهطور جداگانه نیز در وبسایت و حسابهای شبکههای اجتماعی این رسانه منتشر شده است.
بهعنوان سوال اول میخواهم از شما بپرسم، براساس اطلاعات دریافتشده از منابع امنیتی و اطلاعاتی آمریکا و اسرائیل و آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ایران سطح غنیسازی اورانیوم را بالا برده و برداشت این است که ایران میتواند بهزودی به بمب هستهای دست یابد. طرفهای ایرانی و آمریکایی هر دو میگویند که مذاکره و گفتوگو بهترین راه برای حل این مسئله است؛ و همزمان ایرانیها و آمریکاییها، هر دو طرف، میگویند ملاقاتی بین دو کشور انجام نشده است. ممکن است لطفا شفافسازی کنید که آیا دیداری بین ایرانیها و آمریکاییها انجام شده است؟ و اگر دیداری انجام نشده، وقتی که مذاکرهای نیست و راهحل سیاسی برای برنامه هستهای وجود ندارد، آخرین گزینه آمریکا چیست؟ در نهایت به جنگ ختم میرسیم؟
ممنون بابت سوالها و ممنون که من را دعوت کردید. آنچه که پیش از هر چیزی میگویم، این است که رئیسجمهوری و آقای وزیر [بلینکن] در این مورد بسیار شفاف بودهاند. ما مطمئن میشویم که ایران هرگز به سلاح هستهای دست نیابد. و در این زمینه شفاف بودهایم که برای حصول این نتیجه، همه گزینهها روی میز است. چیز دیگری که همواره گفتهایم، این است که ما معتقدیم دیپلماسی بهترین راه برای رسیدگی به برنامه هستهای ایران است. اما صادقانه بگویم، هنوز به آن موقعیت نرسیدهایم. و این به دلیل افزایش تنشها از سوی ایران است، هم در مسئله هستهای، هم در منطقه و هم در مجموعهای از مسائل دیگر. بنابراین موضع امروز ما این است که منتظریم ببینیم آیا ایران نگرانیهای جامعه بینالمللی درباره افزایش سطح فعالیت هستهای آنها را جدی میگیرد و به تلاش برای مسئولکردن آنها ادامه میدهیم، هم درمورد افزایش سطح فعالیت هستهای و هم در مورد چالشهای دیگر و اقدامات بیثباتکننده آنها. بنابراین امروز وضعیت این است. ما در موقعیتی نیستیم که اکنون مذاکره کنیم، ملاقاتی انجام نمیشود. اما فکر میکنیم که در نهایت بتوانیم به آن موقعیت برسیم. ولی واقعا به ایران بستگی دارد که اقدامات عملی انجام دهد و نشان دهد که درباره رسیدگی به این چالشها جدی است.
بنابراین شما میگویید که دیداری درباره برنامه هستهای انجام نشده است؟
در این هفته، بله صحیح است. در گذشته، دهها سال پیش و بعد در سال ۲۰۱۵ و در جاهای دیگر این [ملاقات] اتفاق افتاده است. اما من فکر میکنم که این نکته بسیار مهمی است که بدانیم ما دیگر در سال ۲۰۱۵ نیستیم و حتی شرایط مانند چند سال قبل هم نیست. شرایط تغییر کرده است. متاسفانه ایران در زمینههای مختلف، ازجمله در برنامه هستهای، پیشروی کرده است. بنابراین به این دلیل است که در آن موقعیت [مذاکره] نیستیم. ما باید تلاش کنیم فعالیتهای بیثباتکننده ایران را محدود کنیم، باید از پیشروی بیشتر جلوگیری کنیم و اگر ایران درباره آنچه که اکنون میگوید جدی است، احتمالا ما اقداماتی را خواهیم دید و خواهیم دید که آنها شروع به تعامل با نگرانیهای جامعه بینالملل میکنند و تعامل معنادارتر با سازمان بینالمللی انرژی اتمی را آغاز میکنند. اینها کارهایی است که آنها انجام ندادهاند، بلکه بهجای آن، پیشرویهای بیشتر در برنامه هستهای را اعلام کردند. بنابراین مجبوریم آنها را از هر راهی که بشود، پاسخگو کنیم.
شما به مسئله پیشرویها اشاره کردید و جمهوری اسلامی ایران بهطور واضح از حزبالله لبنان، حماس و شبهنظامیان نیابتی در منطقه حمایت میکند. اگر صلح میان فلسطینیان و اسرائیلیها برقرار نشود و همینطور براساس آنچه که اکنون میبینیم، بین حزبالله و اسرائیل، آیا ایالات متحده نگران نیست که این تشدید تنشها گستردهتر شود و کل منطقه را دربرگیرد؟
این را میگویم، رئیسجمهوری، وزیر خارجه و سایر مقامهای ارشد بسیار شفاف گفتهاند که ما با تمام توان روی آتشبس ۲۱ روزه [اسرائیل و حزبالله] در لبنان و همینطور وضعیت غزه کار میکنیم تا بتوانیم به توافق تبادل گروگانها و برقراری آتشبس دست یابیم. ما معتقدیم که افزایش تنش در منطقه به نفع هیچ کس نیست و در این باره بهوضوح صحبت کردهایم. بنابراین هر کاری که در توانمان است، برای جلوگیری از وقوع این نتیجه انجام میدهیم. همزمان، این برعهده ایران است که برای جلوگیری از افزایش تنشها، هر کاری میتواند انجام دهد. تا این لحظه، این تغییر رفتار را ندیدهایم. همانطور که اشاره کردید، آنها به حمایت از این گروهها و ارسال سلاح به منطقه ادامه میدهند و آتش را شعلهورتر میکنند. بنابراین با وجود بعضی چیزها که اینجا در نیویورک گفتند، ما تغییری در رفتار آنها ندیدهایم. و به همین دلیل، به کار با شرکا و متحدانمان ادامه میدهیم که آنها [ایران] را مسئول کنیم. ما تحریمهای جدیدی را بر شبکه حمایتی ایران برای این گروههای تروریستی برقرار کردهایم و به کار با شرکایمان برای اقدامات بیشتر ادامه میدهیم.
آقای نماینده، هیئت همراه رئیسجمهوری جدید سعی کرد که روی جدیدی را دستکم به آمریکاییها نشان بدهد. برداشت شما از موضع آنها چیست؟ آیا باور دارید که این تغییرات با دولت جدید پزشکیان، به شکلی قابل اجرا باشند؟
من نمیتوانم حدس بزنم که در ذهنشان چه میگذرد یا چه فکر میکنند. ما آنها را بر اساس اعمالشان قضاوت خواهیم کرد. متاسفانه تا اینجا تغییر رفتار عمدهای از رژیم تهران ندیدهایم؛ میبینیم که به حمایتشان از گروههای تروریستی منطقه ادامه میدهند؛ بهتازگی دیدیم که انتقال موشکهای بالستیک به روسیه را آغاز کردهاند تا علیه اوکراین بهکار گرفته شود. اینها مواردی بسیار نگرانکننده است و این فهرست ادامه دارد. بنابراین، در نهایت، ما کاملا از خطراتی که در این مجموعه اقدامات بیثباتکننده از سوی رژیم وجود دارد، آگاهیم؛ و ما اینجا در نیویورکیم تا با شرکا و متحدانمان درباره این که چه باید بکنیم، گفتوگو کنیم.
و به عنوان سوال آخر، حکومت ایران کاملا از موضع ایالات متحده نسبتبه مردم ایران آگاه است که مسلما از آنها حمایت میکند و موضع آمریکا نسبت به این حکومت را هم میدانیم. اما در طول جنبش مهسا، ما فقط چند بیانیه از سخنگوها درباره حمایت از مردم ایران شنیدیم و چند مورد تحریم علیه مقامهای ایران صورت گرفت، اما هیچ اقدام جدی برای حمایت از مردم ایران انجام نشد. میخواهم از شما بپرسم آیا برای این ارائهنشدن حمایت کامل از تغییر رژیم در ایران منظور خاصی وجود دارد؟ متوجهم که شما نمیخواهید رژیم را عوض کنید، اما با تصمیم به حمایت از اپوزیسیون خارج از ایران و ایرانیان داخل کشور، میتوان به این هدف رسید. آیا این سیاست همواره ادامه خواهد داشت یا بستگی به سیاستهای آمریکا در منطقه دارد؟
با احترام باید با اظهارات شما در اینباره مخالفت کنم. ما در دولت آمریکا درباره حمایتمان از مردم ایران، بهویژه در حمایت از زنان، دانشجویان و دختران، خصوصا بعد از قتل خشونتبار مهسا امینی، بسیار شفاف صحبت کردهایم. ما کارهای زیادی کردهایم. همانطور که اشاره کردید، تحریمهایی را هم بهصورت یکطرفه و هم با هماهنگی شرکایمان برقرار کردیم، اما بهطور همزمان برخی تلاشهای دیگر برای کمک به بیشتر شنیدهشدن صدای مردم ایران را نیز پیگیری کردهایم. یکی از این اقدامات که به خواسته زنان و دختران ایران انجام شد، این بود که ایران را از کمیسیون مقام زن سازمان ملل متحد اخراج کردیم. ما در آمریکا و اینجا در سازمان ملل متحد به پیشبرد این اقدام کمک کردیم و موفق هم بودیم. این یک اقدام نمادین بود، اما به رژیم ایران هم نشان داد که ایالات متحده و جامعه بینالمللی در کنار مردم ایران ایستادهاند و رژیم را پاسخگو خواهند کرد. ما همچنین با استفاده از ویپیان و ابزارهای دیگر، حمایتهایی را در راستای متصل نگه داشتن مردم ایران به اینترنت انجام دادهایم. ما معتقدیم که این بسیار مهم است، هم برای اینکه بدانند در جهان چه رخ میدهد و هم برای اینکه مردم در سراسر جهان صدای آنها را بشنوند؛ صدای مردم ایران را بشنوند. اینها فقط چند مورد از اقداماتی است که ما انجام میدهیم. همیشه اقدامات بیشتری هم میتواند انجام شود، اما حقوق بشر و حمایت از مردم ایران، عنصر مرکزی سیاست ما در قبال ایران و اولویت اصلی من است.
و حمایت سیاسی؟
بله، ما به حمایتهای نمادین و سیاسی ادامه میدهیم. این اولویت ما باقی میماند. من با افراد زیادی از درون ایران و همچنین افرادی از ایرانیان خارج از کشور ملاقات کردهام. این مسئلهای است که هم شخصا برای من و همینطور برای دولت ما بسیار مهم است. و ما به انجام هر آنچه که از ما برمیآید، ادامه خواهیم داد تا به آنها اطمینان دهیم که همزمان با تلاش آنها برای رسیدن به ایران دموکراتیک، از آنها حمایت و به رساتر شدن صدایشان کمک میکنیم.